काठमाडौँ / चालु आर्थिक बर्ष २०८०/८१ को दोस्रो महिना अर्थात भदौमा साढे २ खर्ब बढीको वस्तु तथा सामान विभिन्न मुलुहरूबाट आयात भएको छ । भन्सार विभागले सार्वजनिक गरेको वैदेशिक व्यापार तथ्याङ्क अनुसार भदौँमा २ खर्ब ५९ अर्ब ७४ करोड ९८ लाख ९८ हजार रुपैयाँ बराबरको वस्तु तथा सामान विभिन्न मुलुकहरूबाट आयात भएको छ । 

सो अवधीमा नेपालबाट तेस्रो मुलुकहरूमा २६ अर्ब ४४ करोड ७० लाख ३३ हजार रुपैयाँ बराबरको मात्रै वस्तु तथा सामान निर्यात भएको छ । यस अवधीमा नेपालले वैदेशिक व्यापारमा २ खर्ब ३३ अर्ब ३० करोड २८ लाख ६५ हजार रुपैयाँ बराबरको व्यापार घाटा व्यहोरोको छ । 

यताबाट हुने निर्यातको तथ्याङ्क हेर्दा कुल भन्सार कार्यालयको ५० प्रतिशत नाका आयातका लागि मात्रै बनेको जस्तो देखिन्छ । किनकि, कुल २७ वटा भन्सार कार्यालयमध्ये १३ वटा कार्यालयबाट वस्तु तथा सामान निर्यात शून्य छ ।भन्सार विभागले दिएको जानकारीअनुसार भद्रपुर, चोभार, गौर, गौतम वुद्ध एयरपोर्ट, जनकपुर, महेशपुर, राजविराज, सति, सिराह, सुनसरी, सुथौली, तातोपानी र टाँडी भन्सार कार्यालयबाट निर्यात नै हुँदैन । चालू आर्थिक वर्षको २ महिने अवधिमा विभागले सार्वजनिक गरेको तथ्याङ्कले यी नाकाबाट एक रुपैयाँको पनि निर्यात भएको छैन ।

यद्यपि, यही अवधिमा ती भन्सार कार्यालयबाट यस अवधिमा अर्बौँ रुपैयाँको सामान भित्रिएको छ । भद्रपुर भन्सार कार्यालयबाट २० करोड ६० लाख ७१ हजार भएको तथ्याङ्कले देखाएको छ । यस्तै, चोभार भन्सार कार्यालयबाट१८ करोड ७४ लाख ४१ हजार, गौर १६ करोड ६६ लाख ६ हजार रुपैयाँको आयात भएको छ ।

यी भन्सारबाट निर्यात शुन्य 

चालु आर्थिक बर्षको भदौँ मसान्तसम्ममा भएको वैदेशिक व्यापार तथयाङ्क अनुसार सञ्चालनमा रहेको २७ नाकाहरू मध्ये १३ नाकाबाट अन्य तेस्रो मुलुकहरूमा नेपालबाट वस्तु तथा सामानहरूको निर्यात शुन्य रहेको छ । यी नाकाबाट वस्तु तथा सामानहरू भित्रिएको मात्रै पाइएको छ । 

२७ नाका मध्योबाट नै निर्यात शुन्य भएको कारण नेपालको व्यापार घाटा दुई महिनामा २ खर्ब ५९ अर्ब ७४ रुपैयाँ पुगेको हो । नेपालबाट हाल वस्तु निर्यात भएको १२ वटा भन्सार नाका पनि आयातको तुलनामा पर्याप्त रहेको छैन । 

तथ्याङ्क अनुसार हाल नेपालको कुल व्यापारमा आयातको हिस्सा ९०.७६ प्रतिशत छ भने निर्यातको हिस्सा ९.२४ प्रतिशत मात्रै रहेको छ । जसअनुसार नेपालले एक रुपैयाँ बराबरको सामान निर्यात गर्दा ९ रुपैयाँ भन्दा बढिको सामान आयात गर्छ । 

१ भन्सारबाट मात्रै आयात शुन्य 

चालु आर्थिक बर्षको भदौँ महिनामा १ भन्सार नाकाबाट अर्थात पशुपतिनगर नाकाबाट आयात शुन्य भएको छ । उक्त नाकाबाट १ महिनामा आयात शुन्य हुदाँ २० लाख ५७ हजार रुपैयाँ बराबरको वस्तु तथा सामान निर्यात भएको छ । 

कुन भन्सार नाकाबाट कतिको आयात–निर्यात ?

चीन सामान बेच्छ मात्रै

चीनसंगको वैदेशिक व्यापारमा यती वेला देशको प्रमु दुई नाकाहरू सञ्चालनमा रहेको छ । तातोपानी भन्सार कार्यालय र रसुवा भन्सार कार्यालय ! चीनबाट सामान आयात–निर्यातको लागी दुई नाका सञ्चालनमा रहे पनि आयात–निर्यात दुवै भने हालसम्म एउटा नाकाबाट मात्रै भएको छ । तर तातोपानि नाकाबाट भने निर्यात शुन्य रुहेको छ । 

चालु आर्थिक बर्षको तथ्याङ्क अनुसार नेपाल–चीनको उत्तरी सीमानामा रहेको तातोपानी नाकाबाट वस्तु तथा सामान आयात मात्रै भएको पाइएको छ । उक्त नाकाबाट यो महिनामा मात्रै नभई विगत ५ बर्षदेखि कुनै पनि प्रकारको वस्तु तथा सामान निर्यात भएको छैन । 

गत भदौँ १५ गतेबाट उक्त नाकामा मानव आवतजावत सुचारु भएपनि सामानको निर्यात भने भएको छैन । उक्त नाकाबाट २०७२ सालको महाभुकम्पपछि पहिला पटक भदौँ १५ गते शुक्रबारको दिनपछि मानव आवतजावत सुचारु भएको हो । तिब्बतस्थित नेपाली महावाणिज्य दुतावास र चिनियाँ अधिकारीहरूबीच भएको सहमतीपछि उक्त नाका सुरु भएको हो । दुवै देशले भुकम्पले क्षति पुगेको संरचना पुननिर्माण गरेपछि १४ जेठ २०७६ मा वस्तु आयात–निर्यातका लागि सञ्चालनमा आएको थियो । तर, कारोना भाइरस महामारी विश्वभर फैलिएपछि ११ चैत २०७६ मा उक्त नाका पुनः बन्द भएको थियो । 

यस्तो रह्यो भदौँ महिनाको वैदेशिक व्यापार

आयात– २ खर्ब ५९ अर्ब ७४ करोड ९८ लाख ९८ हजार  (५.०६ प्रतिशत गिरावट)

निर्यात– २६ अर्ब ४४ करोड ७० लाख ३३ हजार  (७.७९ प्रतिशत गिरावट)

व्यापार घाटा– २ खर्ब ३३ अर्ब ३० करोड २८ लाख ६५ हजार (४.७४ प्रतिशत गिरावट)

कुल वैदेशिक व्यापार– २ खर्ब ८६ अर्ब १९ करोड ६९ लाख ३१ हजार  (५.३२ प्रतिशत गिरावट)

आयात/निर्यात अनुपात– ९.८२ (२.९६ प्रतिशत वृद्धि)

वैदेशिक व्यापारमा निर्यातको हिस्सा– ९.८६ (२.६१ प्रतिशत गिरावट)

वैदेशिक व्यापारमा आयातको हिस्सा– ९०.५१ (०.२७ प्रतिशत वृद्धि)